- 26 Ocak 2024
- Yayınlayan: Çağatay Demir
- Kategoriler: Ekip, İşe Alım
İşe alım her firma için değişik şekillerde yapılmaktadır. İhtiyaca göre uygun süreci uygulamak önemlidir ama tabii ki sürecin belli başlı dikkat edilmesi gereken noktaları ve her firma için uygulanabilecek temel adımları bulunmaktadır. İşe alım süreci çalışan deneyimi için birinci ve en önemli aşamadır. İşe aldığınız çalışanın size yarar sağlayacağı gibi aynı zamanda zarar ettirme şansı da bulunmaktadır. Doğru pozisyona doğru kişiyi seçmediğiniz takdirde işin yavaşlaması, doğru yapılmaması gibi birçok olumsuzluk ile karşılaşabilirsiniz. Bu nedenle çok dikkatli bir şekilde işe alım gerçekleştirmek gereklidir.
İşe alım süreçleri düşünüldüğünde genel olarak iki farklı aşama olabilmektedir. İlki şirket içi yapılan terfiler ve geçişler ile olan versiyonu iken, ikinci seçenek şirket dışı kişilerden işe alım yapmaktır. Her iki seçenek için de kendi içerisinde bazı avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır. Doğru kişiyi doğru pozisyon için işe aldığınızda zaman şirketinizi zarar etmekten kurtardığınız gibi işin doğru ve verimli yapılmasını da sağlamış olur ve kazancınızı artırmış olursunuz. Yanlış seçimler yapmanız ise işlerinizin yavaşlamasına ve zarara uğramanıza sebebiyet verebilir.
İç Kaynaklardan ve Dış Kaynaklardan İşe Alım Süreçlerinin Avantajları ve Dezavantajları
İşe alım sürecinde dikkat edilmesi gereken detaylar düşünüldüğünde öncelikli olarak şirket içi bir personel ataması mı yapacaksınız yoksa dışarıdan bir çalışan mı almayı düşünüyorsunuz ona karar vermelisiniz. Bu kararı verdikten sonra ise süreç aşamalarına geçiş yapabilirsiniz.
İç Kaynaklardan İşe Alım Süreci
İç kaynaklardan işe alım süreci organizasyon içerisinde çalışan kişilerin farklı bölümlere geçirilmesi veya terfi ettirilmesi ile gerçekleştirilmektedir. Bu süreçte en önemli nokta zaten sizin için çalışan, işini ve performansını bildiğiniz bir personeli alıyor olmanızdır. Ayrıca şirket içinde yükselebilme ihtimali çalışanlarınızın daha verimli ve istekli çalışmasına, her daim kendilerini gösterme çabasına dönüşür ki bu durum da şirket veriminizi artırır. Ayrıca terfi ettirdiğiniz kişinin motivasyonunu artıracak olduğundan daha verimli çalışmasına sağlayacaktır.
Olumlu yanları olduğu gibi şirket içi atamalarının bazı olumsuz yönleri de bulunmaktadır. Terfi edemeyen çalışanlarınızın motivasyonunu düşürebilir ve çalıştıkları alanda daha verimsiz olmalarına yol açabilir. Şirket içerisinde rekabete yol açıp bazı karşıtlıklara sebebiyet verebilir.
Dış Kaynaklardan İşe Alım Süreci
Dış kaynaklar kullanılarak yapılan işe alım sürecinde şirkete yeni birini alarak farklı bir bakış açısı kazandırabilirsiniz. Eksikliğini çektiğiniz bazı yetenek setlerini ekibinize eklemenize olanak tanır. İç rekabete sebebiyet vermediği için şirketinizin performansını olumsuz etkilerden uzaklaştırır.
Olumsuz olabilecek yönleri arasında şirket içi terfi olmadığı için motivasyon düşüşüne sebebiyet verebileceği gibi seçeceğiniz kişinin şirket ve pozisyon için uygun olmama ihtimali her zaman vardır. Bu noktada doğru işe alım sürecini uygulamak büyük önem taşımaktadır. Ayrıca yeni personel alımı kişinin şirkete alışma ve oryantasyon süresinin uzamasına yol açabilmektedir.
İşe Alım Süreci Nedir?
Bir organizasyonun veya şirketin ihtiyaçlarını karşılayacak, yapılacak işi en kısa sürede ve doğru yapabilecek kişileri seçtiği ve uygun pozisyona görevlendirdiği süreç olarak düşünebilirsiniz. İşe alım süreci temel olarak şu adımları izler;
1. İş ilanının yayınlanması
2. Başvuru süreci
3. Başvuruların değerlendirilmesi
4. Ön görüşme
5. Mülakatlar ve sınavlar gibi belirleyici unsurlar
6. Referans kontrolü ve son görüşmeye davet
7. Birebir son görüşme ve İşe alım
Bu süreçler içerisine firmalara göre farklı süreçler eklenebilir ama temel olarak düşünüldüğünde süreç bu şekilde işlemektedir.
İç kaynaklar kullanılarak yapılacak süreçlerde bu adımlara ek olarak kişilerin halen çalıştıkları bölümlerdeki performanslarının değerlendirilmesi eklenebilir. Ayrıca yine iç kaynaklar kullanılarak yapılacak atamalarda kişinin çalıştığı yerde boş kalan pozisyonu içinde ayrı bir çalışma yapılması gerekmektedir.
Dış kaynaklar kullanılarak yürütülecek bir süreçte ise bünyenize alacağınız yabancı bir çalışan söz konusudur. Alacağınız personeli iyi tanıyıp iş için doğru seçim yapmalısınız.
İşe Alım Süreci Ne Kadar Sürer?
İşe alım süreci ne kadar sürer sorusunun aslında tek bir cevabı yoktur. Bu süreç uzadıkça aslında daha verimli bir sonuç elde edersiniz. Sonuç olarak işe alım sürecini uzattıkça daha çok detay üzerinde yoğunlaşma ve daha doğru tercih yapma şansınızı artırırsınız. Uzun bir süreç gerçekleştirecekseniz kişileri zaman konusunda bilgilendirmeyi atlamayınız. Süreçlerin tarihsel aralıklarını öngöremeyen kişiler sizin sürecinizden vazgeçip başka görüşmelere yönebilirler. Bu durum değerli yetenekleri kaybetmenize sebep olabilir. Kaliteli ve açık iletişim ile kişilerin süreçte tutabilirsiniz.
Süreci titizlikle uyguladığınız takdirde doğru çalışanı seçmeye bir adım daha yaklaşmış olursunuz. Doğru çalışanlar seçtiğinizde şirket başarınızı artırır ve kazancınızı katlarsınız. Doğru çalışan seçmeniz iş kalitenizi de doğrudan etkilemektedir. Bu nedenle aşamalara uzun zaman ayırarak ince eleyip sık dokuyarak karar vermek sizin için daha sağlıklı olur.
İdeal İşe Alım Süreci Aşamaları Nelerdir?
Öncelikle iş ilanı çalışması yapılmalıdır. Bu süreçler daha eski yıllarda gazete, dergi veya radyo gibi alanlarda yapılırken günümüzde teknolojinin gelişmesiyle birlikte ağırlıklı olarak internet ortamına taşınmıştır. Bunun yanında İŞKUR, eğitim kurumları veya sendikalar gibi iş arayan kişiler ile işçi arayan şirketleri bir araya getiren kurumlara ilan vermek şeklinde yapılabilmektedir.
İşe alım aşamaları düşünüldüğünde birinci aşama iş ilanında aradığınız kişinin özelliklerini doğru bir şekilde belirtmeniz yüksek seviyede önem taşır. Ayrıca başvuracak kişi için de işin tanımının doğru bir şekilde yapılması önemlidir.
İkinci aşama ise başvuru sürecidir. Gelen başvuruları biriktirip toplu bir şekilde inceleme yapmak daha akıllıca olacaktır. Bu süreçte bekleyip gelen başvuruları inceleyebilirsiniz.
Üçüncü aşama ise başvuruların değerlendirilmesidir. Bu aşamaya bir ön eleme diyebilirsiniz. Başvuran kişilerin CV’leri incelenerek uygun kişilerin tespit edilmesidir.
Dördüncü aşama ise ön görüşme sürecidir. Bu görüşmeyi yazılı veya telefon kanalıyla yapabileceğiniz gibi en etkilisi yüz yüze yapılacak görüşmedir. Teknolojinin gelişi ile birlikte görüşmelerini online olarak yapmaya başlayan çok sayıda şirket de vardır.
Beşinci aşama sözlü mülakat, sınav veya bazı yetenek testlerinin yapıldığı aşama olarak ele alınır. Bu aşamadaki uygulamalar şirketlere göre değişiklik gösterse de işe başvuran kişinin dikkatini, işe uygunluğunu, ekibe uygunluğunu ve şirkete uygunluğunu test etmek için yapılması gereken bir aşamadır. İşe alım sürecinde uygulanan testler ya da anketler iş veya şirkete göre değişiklik gösterir. Tercih edilen test çeşitleri genel başlık altında toplanacak olursa; duygusal zekayı, sayısal zekayı, davranış profillerini, yaratıcılık becerisini, liderlik becerisini, problem çözme becerisini ve dikkati ölçümlemek için uygulanabilir. Direk yapılacak işe yönelik iş üstünde bir çalışma da istenip değerlendirilebilir.
Altıncı aşamada seçim yaptığınız kişilerin referanslarını kontrol etme ve değerlendirme aşaması olarak düşünülebilir. Oldukça önemli bir aşamadır, çalışacağınız kişinin daha önceki çalıştığı kişiler ve onun hakkında daha doğru bilgiler edinebileceğiniz bölümdür.
Son aşama işe alım sürecine gelindiğinde kişinin bireysel vizyonunun, kültürünün, taleplerinin şirket ile örtüşüp örtüşmediği mutlaka konuşulmalıdır. Yeni gelecek olan kişinin beceri seti ile birlikte kendi vizyonu, hayata bakış açısı ve kültürü ile geldiği unutulmamalıdır. Hem ekibin yaratıcılığını ve bakış açısını genişletecek yeni kişilere kucak açılmalı hem de grup dinamiğini bozabilecek ya da içeride tutunma olasılığı düşük kişilere dikkat edilmelidir.
Neden Tüm Şirketler İşe Alım Süreçlerini İyileşmek Zorundadır?
Şirket performansını doğrudan etkileyen esas faktör çalıştığınız ekiptir, bu sebepten tüm şirketler çalışan deneyiminin ilk aşaması olan işe alım süreçlerini iyileştirmek için düzenli çalışmalar yaparlar. Ekibiniz ne kadar iyi olursa performansınız da o kadar artacaktır. İş için doğru kişiyi almak bu noktada büyük önem taşımaktadır. İşe alım sürecini ne kadar titiz ve kaliteli bir şekilde yürütürseniz o iş ve o ekip için doğru kişiyi seçme şansınız da artacaktır.
Seçeceğiniz kişinin şirketinize bağlı olması, işini severek ve doğru yapması kurumunuzun başarılı olmasında anahtar noktadır. Süreci iyi uyguladığınızda, kişileri tarafsızca değerlendirdiğinizde o doğru kişiyi bulma şansınızı arttırırsınız.
Süreç içerisinde pozisyon için doğru kişiyi elemek size zaman ve para kaybettirebilir. Şirketin başarısı ve maddi zarara uğramaması için personel işe alım süreci titizlikle ve özenle yürütülmelidir. Büyük veya küçük fark etmeksizin tüm organizasyonlar için en önemli nokta çalışanların başarısıdır. Çalışanlarınız başarılı olduğunda şirketiniz de başarılı olacaktır. Küçük bir görev veya büyük bir görev fark etmeksizin herkes işini doğru ve eksiksiz yaptığında şirketinizin başarısını artırmış olursunuz. Bu nedenle birlikte çalışacağınız kişiyi doğru seçmeli ve işe alım noktasında dikkatli davranmalısınız.
İş için uygun olmayan bir adayı seçtiğinizde işleriniz aksar ve maddi zarara uğrayabilirsiniz. Zaman ve para kaybı yaşamamak için ideal işe alım süreci aşamalarını takip etmeli ve doğru seçimi yaptığınızdan emin olmalısınız. Rakipleriniz arasından sıyrılmak ve başarılar elde etmeniz için uygun çalışanlara ve uyumlu bir ekibe sahip olmanız gerekir. Size en uygun çalışanları da sizin için uygun süreçleri uygulayarak işe alabilirsiniz.
İşe Alım Süreci İş İlanı Hazırlama Aşamasının Önemi
İdeal işe alım süreci aşamaları arasında ilk ve en önemli noktalardan biri iş ilanı hazırlama aşamasıdır. Doğru ilan verildiğinde bu sizi büyük bir zaman kaybından ve iş gücünden kurtarır. Artık teknoloji çağında yaşadığımız düşünüldüğünde eski usul gazete veya dergi ilanlarının yerine internet ortamında, kendi sitenizde, iş bulma sitelerinde veya çeşitli sosyal medya platformlarında ilan vermeniz aradığınız elemana ulaşmanızda ilk adımı sağlamaktadır. İlanı nerelerde verdiğiniz de önemlidir fakat asıl önemli nokta ne şekilde verdiğinizdir. İlan detayında organizasyonunuzun istediklerini ve beklentilerini doğru şekilde yazmalısınız. Bu sayede başvuru aşamasında gereksiz başvuruların önüne geçmiş olursunuz. İşe alacağınız kişiden ne beklediğinizi detaylı ve açıklayıcı bir şekilde belirtmeniz gerekmektedir. Aynı zamanda şirketinizin vizyonu ve genel niteliklerini de belirtmeniz başvuracak kişi için de gereklidir.
Sonuç olarak alacağınız personelin iş tanımını şeffaf bir şekilde yaptığınızda başvuracak kişi orada görüp okuduğu her şeyi de kabul edip bu başvuruyu yapacaktır. Gereksiz başvuru yoğunluğunu azaltırken aynı zamanda bu başvurular ile zaman kaybı yaşamamış olursunuz.
İlanınızın açıklayıcı olmasının yanında cezbedici özelliği de olmalıdır. Kalifiye ve yetenekli adayların başvuruda bulunmasını istiyorsanız ilanınınız aynı zamanda ilgi çekici olmalıdır. Nihayetinde başvuran kişiler öncelikli olarak o ilanı okuyacak ve ilgilerini çekerse başvuru sağlayacaklar. Aradığınız aday özensiz hazırlanmış bir ilan yüzünden başvuruda bulunmayabilir. Bu durumda ise siz aradığınız kritere sahip personelinden mahrum kalmış olursunuz. İlgi çekici ve açıklayıcı bir ilan ile size uygun olan adayların dikkatini şirketinize yönlendirmiş olursunuz.
İşe Alım Sürecindeki Farklı Mülakat Teknikleri
Öncelikle mülakat ne demektir onu iyi kavramak gerekmektedir. Kısaca mülakat işveren ile alacağı personelin birbirini tanımak için yaptıkları görüşmelere denebilir. Bu görüşmelerde cv üstünde kriterlere uyan ilgili aşamaları başarıyla geçmiş bir grup ile karşı bir araya gelirsiniz ve yapacağınız mülakatlarla içlerinde hangisinin sizin için en uygun çalışan olduğunu belirleyebilirsiniz. Özellikle kurumsal şirketlerin işe alım süreçlerinde mülakatlara çok değer verilir. Uygulanan farklı birçok mülakat tekniği vardır. Her şirket kendi pozisyonu için uygun olan bazı yöntemleri seçer ama genel olarak işe alınacak kişiyi tanımanız açısından etkili olan ve genelde her organizasyon için geçerliliği olan bazı teknikler bulunmaktadır. Bunlar basitçe sıralanacak olursa,
1- Davranış Belirleyici Mülakatlar; Adayın daha önce yapmış olduğu işlerdeki performansını ve işe alındığında sergileyebileceği davranışları öngörmek için uygulanan bir mülakat tekniğidir.
2- Bulmaca Mülakatlar; Bu mülakat türünde işveren adayın bulmaca çözümünde nasıl olduğunu süreci nasıl yönettiğini ve iş hayatında karşılaştığı durumlarla nasıl başa çıktığını gözlemler. Genellikle teknik başvurularda sıklıkla kullanılmaktadır.
3- Vaka Mülakatları; Grup mülakatı olarak da bilinmektedir. Aday olan kişilerin bir arada bulunduğu ve bir vaka üstünde bireysel ya da grup olarak çalıştıkları mülakat türüdür. Adayların olayı nasıl ele aldığını gözlemlemek için sıklıkla kullanılan bir yöntemdir.
4- Stres Mülakatları; adından da anlaşılacağı üzere adayın stres altında neler yapabildiğini gözlemlemek amacıyla uygulanan mülakat yöntemidir. Bu mülakat genellikle hızlı karar verilmesi gereken kriz anlarında veya kararın sonuçlarının şirkete yansımalarının fazla olduğu pozisyonlar için tercih edilmektedir.
İşe Alım Süreçlerinde Teknolojiden Yararlanmak
Yaşanılan her alanda dijitalleşme başladığı gibi işe alım aşamalarında da dijitalleşme yolunda ilerlemektedir. Teknolojinin her alanından yarar sağlayarak işe alım süreçlerini daha verimli hale getirebilirsiniz. Özellikle işe alım sürecinde seçim kriteri düşünüldüğünde alınan verilerin doğru raporlanması, yeteneklerin gözden kaçması gibi durumları önlemede teknoloji sizlere büyük kolaylık sağlamaktadır.
Yapay zeka temelli teknolojiler arttıkça arge çalışmaları, kariyer planlamaları, iş zekası veya yetenekler bu teknoloji içerisine işlenerek kolaylıkla raporlanabilir hale gelmektedir. Özellikle işe alım sürecinde hatasız raporlama ve işveren için gerekli özelliklere sahip adayların belirlenmesi için büyük kolaylık sağlamaktadır. Adayları yeteneklerine göre sıralama, grafikler oluşturma ve raporlama sayesinde hangi adayın sizin için uygun olduğunu daha hızlı tespit edebilirsiniz. Aynı zamanda bu teknolojiler sayesinde zaman ve iş gücü bakımından büyük kazanç sağladığınız gibi yanlış aday seçimi yapma şansınızı da en aza indirmiş olursunuz. Bu tarzda yüksek teknolojiler kullandığınızda aradığınız niteliklere uygun adayları hatasız bir şekilde nokta atışı yapar gibi tespit edebilme şansınız bulunmaktadır. Aynı zamanda bu şekilde teknolojiler kullanarak ilerde oluşabilecek bir ihtiyaç doğrultusunda adayların verilerini kaydederek çok daha hızlı bir şekilde bu ihtiyacınızı giderebilirsiniz.
Oryantasyon Programı ve Deneme Süreci
Tüm aşamaları başarıyla geçen adaylar için işe alım gerçekleştikten sonra iş ortamına uyum sağlaması ve becerilerini gösterebilmesi için deneme süresine tabi tutulur. Bu deneme süresi değişiklik gösterse de genellikle 1 ila 2 ay arası uygulanmaktadır. Tabii ki süreç arttırılıp azaltılabilir. Deneme süresi işverenin adayı inceleme ve iş üzerinde gözlemleme imkanı tanıdığı için oldukça önemli olan son aşamadır. İdeal işe alım süreci aşamaları arasında sonuncu ve sizi karara ulaştıracak aşamadır. Bu süreçte adayın olaylarla nasıl başa çıktığını, krizleri nasıl yönettiğini ve iş başarısını gözlemleyip kesin işe alımını gerçekleştirebilirsiniz.
Bu süreç aynı zamanda aday kişi için de oldukça önemlidir. Bu süreçte şirketi tanıyarak, işi yapıp yapamayacağına karar verir. Tüm süreci başarıyla tamamlamış olsa da işe alınması hala kesinleşmemiştir. Bu nedenle kendini göstermek için aday açısından harika bir fırsattır. İşveren adayın uygun olmadığını düşündüğü noktada diğer adayları değerlendirmeye dönüş yapabilir. Oryantasyon süresi işveren için adayı tanımak, işlerini takip etmek için harika fırsatlar yaratır. Sadece çalışma tarzı veya kişiliği değil aynı zamanda teknik özellikleri ve işin beklenildiği gibi yapılıp yapılamayacağını da uzun süreçte gözlemlenebilir. Ek olarak bu süreç çalışanı eğitmek ve eğitimleri nasıl karşıladığını görmek için de kullanılmaktadır. Oryantasyon sürecini başarıyla geçen aday işe alınır ve artık şirketinizin bir parçası haline gelir. İşe alım süreci nasıl olmalı sorusunun cevabı ise tüm bu aşamaların eksiksiz bir biçimde uygulanması olarak verilebilir.